فیلم‌های عاشقانه‌ی تلخ رویکرد بدبینانه‌ای نسبت به مقوله‌ی عشق دارد و اغلب به روابط مسموم یا انسان‌های شکست‌خورده‌ای می‌پردازد که حتی دلدادگی هم نمی‌تواند آن‌ها را نجات دهد. یک فیلم عاشقانه می‌تواند شیرین، دلگرم‌کننده، امیدبخش یا تراژیک و غم‌انگیز باشد اما گاهی با آثاری همچون «بانی و کلاید» یا «انتخاب سوفی» روبه‌رو می‌شویم که با سیاهی پیوند خورده‌اند و یادآور می‌شوند که عشق هم می‌تواند آسیب‌زا یا حتی مضر باشد.
- ۱۱ فیلم عاشقانه برتر قرن اخیر به تفکیک دهه
- ۱۰ فیلم عاشقانه‌ی غم‌انگیز که اشکتان را درمی‌آورد
۱۰- گرگ‌ومیش (Twilight)
- سال انتشار: ۲۰۰۸
- کارگردان: کاترین هاردویک
- بازیگران: کریستن استوارت، رابرت پتینسون، بیلی بروک، پیتر فاسینلی، تیلور لاتنر، الیزابت ریسر، اشلی گرین
- امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۵.۳ از ۱۰
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۴۹ از ۱۰۰
فیلم‌های عاشقانه به شما می‌گویند اینکه تا ابد با کسی که عاشقش هستید زندگی کنید، بهترین اتفاق ممکن است اما گرگ‌ومیش ناخواسته جزئیاتِ اضطراب‌آور این نوع نگاه را به نمایش می‌گذارد و این تفکر را ایجاد می‌کند که شاید زندگی کردن با یک انسان دیگر – تا لحظه‌ی مرگ – آن‌قدرها هم هیجان‌انگیز نباشد. قصه درباره‌ی رابطه‌ی عاشقانه‌ی یک دختر نوجوان و یک خون‌آشامِ ۱۰۴ ساله است که از قضا او هم ظاهری شبیه نوجوانان دارد!
کمتر پیش می‌آید که آثار عاشقانه به روابط سالم بپردازند و اغلب با زوج‌هایی روبه‌رو می‌شویم که به دلایل مختلف با یکدیگر کنار نمی‌آیند یا در موقعیت‌های پیچیده قرار می‌گیرند؛ ادوارد کالن (رابرت پتینسون) و بلا سوان (کریستن استوارت) هم از این قاعده مستثنی نیستند و کشمکش‌های آن‌ها به خاطر سلطه‌گری است. بلا هرچه به ادوارد و خانواده‌اش نزدیک‌تر میشود، پسرک را از پدرش دورتر می‌کند.
شرایط زمانی پیچیده‌تر میشود که پس از ازدواج با ادوارد، آن‌ها قصد دارند تا با یک مرگ ساختگی، به همه بگویند که بلا مُرده است. در رابطه‌ی این دو شخصیت مشکلات زیادی وجود دارد، حتی از جهاتی می‌توان گفت که برای یکدیگر مناسب نیستند اما گرگ‌ومیش بی‌تفاوت از کنار این مسائل عبور می‌کند و یک رابطه‌ی مسئله‌دار و مسموم را رمانتیک جلوه می‌دهد.
کتاب گرگ و میش اثر استفنی میر
۹- درخشش ابدی یک ذهن پاک (Eternal Sunshine Of The Spotless Mind)
- سال انتشار: ۲۰۰۴
- کارگردان: میشل گوندری
- بازیگران: جیم کری، کیت وینسلت، کیرستن دانست، مارک رافلو، الایجا وود، تام ویلکینسون
- امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۸.۳ از ۱۰
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۹۲ از ۱۰۰
درخشش ابدی یک ذهن پاک از آن آثاری است که می‌تواند نوع نگاه شما نسبت به عشق را تغییر دهد. جوئل (جیم کری) و کلمنتین (کیت وینسلت) عاشق یکدیگر هستند اما روز جدایی فرا می‌رسد و کلمنتین خاطرات خود از این رابطه را پاک می‌کند. جوئل هم تصمیم می‌گیرد تا کار مشابهی انجام دهد اما ناخودآگاهش برای حفظ حداقل یک خاطره، با پروسه‌ی پاک‌سازی خاطرات مبارزه می‌کند.
ما در ادامه آگاه می‌شویم که چه اتفاق‌هایی رخ داده است و شخصیت‌ها با هم چه کرده‌اند؛ واکنش‌های این آدم‌ها را می‌بینیم و از ترس‌های ناشی از عشق‌وعاشقی در عصر مدرن، به درک بهتری می‌رسیم. فیلم شما را مجبور می‌کند تا نگاه متفاوتی به روابط عاشقانه‌ی سابق خود داشته باشید و در عین حال، چند سوال کلیدی درباره‌ی عشق مطرح می‌کند که باید ببینید چه پاسخی برای آن‌ها دارید.
درخشش ابدی یک ذهن پاک نه تنها دیدگاه‌های رایج نسبت به عشق را به چالش می‌کشد بلکه گذشته، حال و آینده را به‌شکلی رویاگونه و شاعرانه به هم متصل می‌کند. علاوه‌بر این، فیلم به شما می‌گوید که بعضی از آدم‌ها، هرچه قدر هم متفاوت باشند، سرنوشت آن‌ها باهم بودن است.
کتاب درخشش ابدی ذهن پاک اثر اندرو ام باتلر نشر علمی فرهنگی
۸- جستجوی دوستی برای آخرالزمان (Seeking A Friend For The End Of The World)
- سال انتشار: ۲۰۱۲
- کارگردان: لورین اسکافاریا
- بازیگران: استیو کارل، کیرا نایتلی، آدام برودی، درک لوک، ویلیام پترسن، پتن اسوالت، جیلیان جیکوبز
- امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۶.۷ از ۱۰
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۵۵ از ۱۰۰
جستجوی دوستی برای آخرالزمان قصه‌ی مردی را روایت می‌کند که زندگی‌اش را هدر داده و تنها زمانی متوجه اشتباه خود میشود که دیگر دیر شده است. هنگامی که شمارش معکوس برای نابودی زمین آغاز میشود، داج (استیو کارل) و دیگر انسان‌های کره‌ی زمین باید با این واقعیتِ غم‌انگیز کنار بیایند و آماده‌ی هر اتفاقی باشند.
در این ساخته‌ی لورین اسکافاریا، در هر نما دیالوگ‌های صادقانه‌‌ای می شنوید که یادآور جملات پایانی انسان‌های کهن‌سالی هستند که در آستانه‌ی مرگ با عزیزان خود سخن می‌گویند. در حالی که بعضی‌ها میخواهند از این لحظات پایانی لذت ببرند و برخی دیگر هم جامعه را به هرج‌و‌مرج می‌کشانند، داج به دنبال عشق گمشده است. خوشبختانه او برخلاف انتظار، به خواسته‌اش می‌رسد اما مشکل این است که همچنان امیدی به آینده وجود ندارد، پایان جهان نزدیک است.
کتاب عشق کافی نیست اثر مارک منسن نشر میلکان
۷- داستان عاشقانه‌ی واقعی (True Romance)
- سال انتشار: ۱۹۹۳
- کارگردان: تونی اسکات
- بازیگران: کریستین اسلیتر، پاتریشا آرکت، دنیس هاپر، وال کیلمر، گری الدمن، برد پیت، کریستوفر واکن
- امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۷.۹ از ۱۰
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۹۳ از ۱۰۰
کوئنتین تارانتینو فیلمنامه‌ی داستان عاشقانه‌ی واقعی را فروخت و آن را کارگردانی نکرد؛ با وجود این، امضاهای آشنای این فیلم‌ساز بزرگ در این ساخته‌ی تونی اسکات به چشم می‌خورد. همانند دیگر آثار تارانتینو، در این فیلم هم چند سکانس آغشته به خشونت و خون‌ریزی وجود دارد اما همان‌طور که از نام اثر مشخص است، می‌خواهد یک اثر عاشقانه‌ی کلاسیک باشد.
در داستان عاشقانه‌ی واقعی، عشق به یک فاجعه تبدیل می شود؛ کلارنس (کریستین اسلیتر) پس از ازدواج با آلاباما (پاتریشا آرکت)، تصمیم می‌گیرد از رئیسِ سوءاستفاده‌گر سابق همسرش انتقام بگیرد و این عمل او باعث میشود که این زوج به مسیری خونین قدم بگذارند و به دنبال پول باشند تا راهی برای فرار از شهر پیدا کنند. نقطه‌ی قوت این زوج، عشق است اما همین عشق باعث میشود تا آن‌ها لحظه‌به‌لحظه به مرگ و جدایی نزدیک شوند.
کتاب کوئنتین تارانتینو همه ی آنچه که باید بدانیم اثر دیل شرمن نشر واحه
۶- زمین‌های لم‌یزرع (Badlands)
- سال انتشار: ۱۹۷۳
- کارگردان: ترنس مالیک
- بازیگران: مارتین شین، سیسی اسپیسک، رامون بیری، وارن اوتس، جان کارتر، آلن وینت، بن براوو
- امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۷.۷ از ۱۰
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۹۷ از ۱۰۰
ترنس مالیک از فیلم‌سازان شاخصی بود که در دهه‌ی ۷۰ میلادی از نسل «هالیوود نو» متولد شد و با اولین ساخته‌اش، زمین‌های لم‌یزرع آغاز شکوهمندی را تجربه کرد. این فیلم یک نمونه‌ی برجسته از هالیوود نو و سینمای آن دوران است، به‌ویژه برای لحن سیاه و سردی که دارد.
فیلم پیرامون کیت (مارتین شین) اتفاق می‌افتد، یک زباله‌جمع‌کن که هنوز ۳۰ ساله نشده اما فشارهای روحی-روانی شدیدی را پشت سر گذاشته است که از دوران حضورش در جنگ سرچشمه می‌گیرد. پس از ملاقات با دخترک ۱۵ ساله‌ای به نام هالی (سیسی اسپیسک)، یک رابطه‌ی مسئله‌دار و مبتنی بر سوء‌استفاده میان این دو آغاز میشود. آن‌ها در نهایت پدر هالی را به قتل می‌رسانند و به یک آینده‌ی بهتر امیدوارند اما تلاش آن‌ها برای ساخت یک زندگی قابل‌قبول در زمین‌های لم‌یزرعِ مونتانا به جایی نمی‌رسد زیرا گذشته در تعقیب آن‌ها است و رهایشان نمی‌کند.
کتاب سینمای ترنس مالیک اثر سعیده طاهری نشر خوب
۵- بانی و کلاید (Bonnie And Clyde)
- سال انتشار: ۱۹۶۷
- کارگردان: آرتور پن
- بازیگران: وارن بیتی، فی داناوی، جین هکمن، مایکل جی. پولارد، استل پارسونز، دنور پیل، جین وایلدر
- امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۷.۷ از ۱۰
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۹۰ از ۱۰۰
بانی و کلاید از جنبه‌ی اخلاقی فیلم واضح و بی‌ابهامی است. اکثر فیلم‌های جنایی عاشقانه شخصیت‌های خاکستری خود را به‌گونه‌ای عرضه می‌کنند که مخاطب بتواند اندکی با آن‌ها هم‌ذات‌پنداری کند اما این زوج خرابکار و بدنام آمریکایی از ابتدا تا انتها، با هر کسی آشنا می‌شوند بدرفتاری می‌کنند و حتی با یکدیگر هم رفتار مناسبی ندارند.
این ساخته‌ی آرتور پن در مقایسه با آثار آن دوره‌ی هالیوود، فیلم خشن‌تری است و از به تصویر کشیدن شخصیت‌ها در اوج درد فیزیکی یا احساسی واهمه‌ای ندارد. هنگامی که بانی و کلاید سرگرمِ سرقت از بانک‌ها یا شلیک به ماموران پلیس نیستند، بانی در حال تمسخر کلاید برای ناتوانی‌هایش است یا کلاید دارد هر دو را به مسیر خودویرانگری سوق می‌دهد.
کتاب یک فیلم یک جهان بانی و کلاید اثر لستر فریدمن نشر خوب
۴- هذرها (Heathers)
- سال انتشار: ۱۹۸۸
- کارگردان: مایکل لمان
- بازیگران: وینونا رایدر، کریستین اسلیتر، گلن شادیکس، لیسانه فالک، کیم واکر، گلن شادیکس، پاتریک لابیورتو
- امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۷.۲ از ۱۰
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۹۳ از ۱۰۰
دوران مدرسه برای بعضی‌ها همچون جهنم است و به آن‌ها سخت می‌گذرد، در نتیجه مضمون فیلم هذرها با گذشت چند دهه هنوز هم قابل درک است و آشنا به نظر می‌رسد. فیلم قصه‌ی یک زوج جوان به نام ورونیکا (وینونا رایدر) و جیسون (کریستین اسلیتر) را روایت می‌کند که قصد دارند محبوب‌ترین گروه مدرسه – که با نام هذرها شناخته میشود – را از بین ببرند.
این ساخته‌ی مایکل لمان همه‌ی امضای یک فیلم مدرسه‌ای قابل‌قبول را دارد، از دیالوگ‌های عامیانه‌ی گزنده تا والدین غایب و بی‌تفاوت و دیگر مضامین آشنای دوران بلوغ: حسادت، احساس ناامنی و فشارهای روحی-روانی. با وجود این، فیلم با آثار نوجوانانه تفاوت واضحی دارد؛ ورونیکا و جیسون تصمیم می‌گیرند از مرحله‌ی قلدری و زورگویی عبور کنند و برای انتقام، به خشونت و کشتار متوسل شوند. مایکل لمان موفق شده که فضای مدرسه را به‌خوبی بازآفرینی کند و نقش‌آفرینی ملایم وینونا رایدر و کریستین اسلیتر کمک کرده است تا لحن تاریک و مضامین سیاه قصه تا حد زیادی تلطیف شود.
کتاب عشق ویرانگر اثر دکتر براد جانسون انتشارات کتیبه پارسی
۳- خرچنگ (The Lobster)
- سال انتشار: ۲۰۱۵
- کارگردان: یورگوس لانتیموس
- بازیگران: کالین فارل، ریچل وایس، بن ویشاو، لئا سیدو، جان سی ریلی، اشلی ینسن، الیویا کلمن، جسیکا باردن
- امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۷.۱ از ۱۰
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۸۷ از ۱۰۰
هنگامی که همسرِ دیوید (کالین فارل) او را برای یک مرد دیگر ترک می‌کند، دیوید به یک هتل منتقل میشود و آنجا به وی می‌گویند که انسان‌های مجرد، تنها ۴۵ روز فرصت دارند تا یک شریک برای خود پیدا کنند و اگر موفق نشوند، به یک حیوان تبدیل خواهند شد. فیلم خرچنگ یک مقاله‌ی جامع درباره‌ی یکی از مرموزترین خواسته‌های انسانی است: میل به عاشق شدن و عشق ورزیدن.
در دنیایی که حالا به تسخیر شبکه‌های اجتماعی در آمده است، استانداردهای زیبایی مصنوعی‌تر از همیشه جلوه می‌کنند و زندگی هم چندان آسان نیست (دغدغه‌های اقتصادی، زمانی که صرف کار کردن می‌کنید و مسائل مختلفی که باعث نگرانی شما هستند)، لانتیموس موفق شده تا روانِ انسان مدرن را از زاویه‌ی دیگری به تصویر بکشد و حتی تفکرات جوامع سنتی نسبت به ازدواج را نقد کند. فیلم می‌خواهد احساساتی که منجر به یک رابطه‌ی عاشقانه می‌شوند را هم تحیل کند و این سوال را بپرسد: اصلا چه اتفاقی رخ می‌دهد که این احساسات ساخته می‌شوند و در کنار یکدیگر قرار می‌گیرند تا عشق را شکل دهند؟
کتاب فلسفهء عشق اثر روینگ سینگر
۲- ترک لاس وگاس (Leaving Las Vegas)
- سال انتشار: ۱۹۹۵
- کارگردان: مایک فیگیس
- بازیگران: نیکلاس کیج، الیزابت شو، جولیان سندز، ریچارد لویس، والریا گولینو، استون وبر، امیلی پروتکتر
- امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۷.۵ از ۱۰
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۹۱ از ۱۰۰
ترک لاس وگاس درباره‌ی دو انسان شکست‌خورده است که میخواهند یکدیگر را به مسیر بهتری در زندگی ببرند. بن سندرسون (نیکلاس کیج)، یک نویسنده‌ی هالیوودی است که خانواده، دوستان و شغل خود را برای سوءمصرف الکل از دست داده است. او که به بن‌بست رسیده، به لاس وگاس نقل‌مکان می‌کند تا با نوشیدن هرچه بیشتر الکل، خود را به مرگ نزدیک کند اما با زنی به نام سِرا (الیزابت شو) آشنا میشود.
رابطه‌ی عاشقانه‌ی متفاوتی میان این دو شکل می‌گیرد و آن‌ها یکدیگر را برای رفتارهایشان موردانتقاد قرار نمی‌دهند زیرا هیچ‌کدام نمی‌خواهند قضاوت شوند. بن نمی‌خواهد کسی به او بگوید نوشیدن الکل را کنار بگذارد و سِرا دوست ندارد کسی به خاطر شغلش، او را انسان بدی فرض کند. با گذر زمان، آن‌ها نسبت به وضعیت یکدیگر نگران می‌شوند و تصمیم می‌گیرند به هم کمک کنند.
ترک لاس وگاس یک فیلم عاشقانه‌ی معمولی نیست زیرا ساختار و کلیشه‌های رایج این ژانر را ندارد. رابطه‌ی دو شخصیت اصلی ناشی از سرخوردگی، دلسردی مشترک و مقاومت آن‌ها در برابر تغییر است. آن‌ها دو انسان خودویرانگر و خودآزار هستند که فکر می‌کنند مبارزه را باخته‌اند و هیچ شانسی برای شروع مجدد ندارند اما در عین حال، تلاش می‌کنند تا یکدیگر را از غرق شدن نجات دهند.
کتاب عشق و تنهایی اثر کریشنا مورتی نشر قطره
۱- انتخاب سوفی (Sophie’s Choice)
- سال انتشار: ۱۹۸۲
- کارگردان: آلن جی پاکولا
- بازیگران: مریل استریپ، کوین کلاین، پتر مک نیکول، نینا پولان، یوجین لیپینسکی، ائوگنیوش پریویژینسف
- امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۷.۵ از ۱۰
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۷۸ از ۱۰۰
انتخاب سوفی از آن آثاری است که هرگز به‌درستی درک نشد، بیشتر به این دلیل که علت اصلی شهرت آن ناشی از پیچش داستانی پایانی است؛ اکثر کسانی که فیلم را در گذشته تماشا کرده‌اند هم آن را به خاطر پایان‌بندی‌اش در یاد دارند. با این حال، پیش از آنکه این چرخش غیر‌منتظره رخ دهد، فیلم داستان دو مرد را روایت می‌کند که از قضا هر دو عاشق یک زن شده‌اند.
اگر فیلم را تماشا نکرده‌اید، احتمالا فکر می‌کنید که نام فیلم به انتخابی که باید صوفی انجام دهد اشاره دارد: او باید میان این دو نفر یکی را انتخاب کند اما هنگامی که «انتخاب واقعی» آشکار میشود، این ساخته‌ی آلن جی پاکولا از یک درام عاشقانه‌ی سرد به یک تراژدی تمام‌عیار تبدیل میشود که به راحتی نمی‌توانید آن را فراموش کنید.
کتاب انتخاب سوفی اثر ویلیام استایرن نشر هنوز
منبع: CBR
نوشته ۱۰ فیلم عاشقانه‌ی تلخ که عشق در آن‌ها آسیب می‌زند اولین بار در بازیگرها. پدیدار شد.