آینده هویت دیجیتال؛ چگونه شناسه های دیجیتال جایگزین اسناد سنتی می شوند

شناسه های دیجیتال به سرعت در حال تبدیل شدن به نسل بعدی اسناد هویتی هستند. این فناوری برای همیشه نحوه تعامل ما با دولت ها و خدمات عمومی را تغییر خواهد داد.

به گزارش بازیگرها و به نقل از androidheadlines، در دنیای در حال تغییر احراز هویت، مفهوم شناسایی دیجیتال به یکی از پرکاربردترین و در عین حال مبهم‌ترین اصطلاحات تبدیل شده است.

برای برخی، شناسه دیجیتال به سادگی به معنای ورود امن برای استفاده از خدمات عمومی است. برای دیگران، این یک نسخه مجازی از یک کارت شناسایی فیزیکی است که در تلفن همراه یا ساعت هوشمند ذخیره شده است.

تکامل در دنیای هویت دیجیتال

اما تعریف هرچه که باشد، یک چیز واضح است: شناسایی دیجیتال آینده اسناد هویتی است. این تحول از قبل آغاز شده است و متوقف نخواهد شد.

این مقاله به بررسی مفهوم شناسایی دیجیتال، نحوه عملکرد آن، اصول امنیتی پشت این فناوری و نحوه پذیرش آن توسط دولت های مختلف در سراسر جهان می پردازد.

تحقیقات جهانی در مورد شناسه های دیجیتال را تنظیم می کند

در اوایل سال 2024، Regula تحقیقات جهانی را در مورد شناسه های دیجیتال انجام داد تا دیدگاه صنایع مختلف نسبت به این فناوری را بررسی کند.

این تحقیق در اروپا، آمریکای شمالی و خاورمیانه انجام شد و بر بخش هایی مانند حمل و نقل هوایی، بانکداری، دولت، ارتباطات و فناوری متمرکز بود. صنایعی که نقش کلیدی در شکل دادن به چشم انداز هویت دیجیتال جهانی دارند.

دلیل انتخاب این مناطق مشخص است. دولت ها اغلب آغازگر طرح های هویت ملی هستند، در حالی که سازمان های خصوصی اولین کسانی هستند که فناوری های جدید احراز هویت را اتخاذ و اجرا می کنند.

دیدگاه شرکت ها نسبت به هویت دیجیتال

نتایج تحقیقات Regula نشان داد که آگاهی از شناسه دیجیتال در سطح بالایی قرار دارد و میزان پذیرش آن نیز رو به افزایش است:

• 81 درصد از شرکت کنندگان گزارش دادند که درک خوبی از فناوری شناسایی دیجیتال دارند.
• 42 درصد از آنها این فناوری را در سیستم های خود پیاده سازی می کنند.

البته راه پیش رو خالی از چالش نیست. برخی از موانع اصلی از دیدگاه شرکت ها عبارتند از:

• خطرات امنیت سایبری (50 درصد)
• نگرانی های مربوط به حریم خصوصی (44 درصد)
• فقدان استانداردهای بین المللی یکسان (74%)

به همین دلیل، 35 درصد از پاسخ دهندگان هنوز معتقدند که مدارک فیزیکی کاملا ضروری است. با این حال، چشم انداز کلی برای آینده خوش بینانه است.

• 75 درصد از شرکت ها گفتند که تجربه کاربری با شناسه دیجیتال بهبود یافته است.
• 74 درصد سرعت و کارایی بیشتر در فرآیند احراز هویت را گزارش کردند.
• 71 درصد گفتند که امنیت و پیشگیری از فیشینگ به طور قابل توجهی بهبود یافته است.

به طور خلاصه، شرکت‌ها به پتانسیل عظیم شناسه‌های دیجیتال پی برده‌اند، اگرچه هنوز نسبت به موانع قانونی و فنی محتاط هستند.

شناسه دیجیتال چیست؟

شناسه دیجیتال نسخه الکترونیکی هویت یک فرد است. این شناسه حاوی اطلاعات شخصی تایید شده است که می توان از آنها برای اثبات هویت، چه به صورت آنلاین و چه حضوری، بدون نیاز به مدارک فیزیکی استفاده کرد.

سه ویژگی اصلی در شناسه دیجیتال معتبر وجود دارد:

1. کاملاً دیجیتالی وجود دارد.
2. این شامل اطلاعات تایید شده و رسمی از هویت یک فرد است.
3. احراز هویت ایمن را از طریق یک شناسه منحصر به فرد اجازه می دهد.

یک نمونه واقعی از این فناوری، اعتبار سفر دیجیتال یا DTC است که توسط سازمان بین المللی هوانوردی غیرنظامی (ICAO) توسعه یافته است.

این سیستم اطلاعات گذرنامه فیزیکی را از طریق تلفن همراه با NFC به اعتبار دیجیتال تبدیل می کند. پس از تأیید، مسافران می توانند تنها با استفاده از تشخیص چهره، بدون نیاز به ارائه پاسپورت فیزیکی، از گیت های فرودگاه عبور کنند.

امنیت در هویت دیجیتال

همانطور که کارت های شناسایی فیزیکی دارای ویژگی های امنیتی مانند هولوگرام و چاپ UV هستند، شناسه های دیجیتال برای جلوگیری از دستکاری یا جعل به رمزگذاری پیشرفته متکی هستند.

این شناسه‌ها معمولاً در کیف پول‌های دیجیتال یا برنامه‌های موبایل امن ذخیره می‌شوند و کاربران کنترل کاملی بر نحوه اشتراک‌گذاری اطلاعات خود دارند.

در یک سیستم DTC، داده ها رمزگذاری شده و به صورت دیجیتالی امضا می شوند، بنابراین هیچ شخص غیرمجاز نمی تواند آن را تغییر داده یا استفاده کند.

البته این فناوری کامل نیست. امنیت شناسه دیجیتال به امنیت خود دستگاه نیز بستگی دارد. اگر تلفن همراه شخصی به سرقت رفته یا هک شود، در صورت عدم احراز هویت بیومتریک یا رمز عبور قوی، شناسه دیجیتال نیز می تواند به خطر بیفتد.

نقش استانداردهای بین المللی در توسعه شناسایی دیجیتال

استانداردهای جهانی اساس اعتماد و قابلیت همکاری بین سیستم های هویت دیجیتال را تشکیل می دهند. آنها اطمینان می دهند که شناسه ها می توانند در کشورها و پلتفرم ها مورد استفاده و تأیید قرار گیرند.

برخی از مهمترین استانداردهای ISO در این زمینه عبارتند از:

• ISO/IEC 29003: نحوه جمع آوری و تأیید داده های شخصی را مشخص می کند.
• ISO 27001 و ISO 31000: ارائه چارچوب های امنیت اطلاعات و مدیریت ریسک.
• ISO 20022 و ISO 19115: برای تبادل داده های مالی و مکانی استفاده می شود.

ایجاد یک اکوسیستم ملی شناسه دیجیتال نیازمند همکاری بین دولت ها، شرکت های خدماتی و شهروندان است.

دولت ها زیرساخت ایجاد می کنند، شرکت ها خدمات را با استانداردهای امنیتی هماهنگ می کنند و مردم از شناسه های دیجیتال برای دسترسی به خدمات عمومی و خصوصی استفاده می کنند.

کشورهایی که در پیاده سازی شناسایی دیجیتال پیشرو هستند

سرعت پذیرش شناسه دیجیتال بین کشورها متفاوت است. برخی مانند استونی سال ها در این زمینه پیشرو بوده اند، در حالی که برخی دیگر تازه شروع به کار کرده اند. چند نمونه مهم عبارتند از:

• اتریش: در سال 2023، سیستم ID Austria جایگزین Handy-Signature شد و احراز هویت تلفن هوشمند را در سراسر اتحادیه اروپا فعال کرد.
• بوسنی و هرزگوین: اپلیکیشن e-IDDEEA به شهروندان این امکان را می دهد تا گذرنامه، گواهینامه و کارت ملی خود را نسخه دیجیتالی تهیه کنند.
• چینی: در سال 2025، یک سیستم ملی احراز هویت آنلاین راه اندازی شد که با قوانین امنیت سایبری کشور همسو بوده و از بیومتریک برای تأیید هویت استفاده می کند.
• کاستاریکا: با اپلیکیشن IDC-Ciudadano، شهروندان می توانند از طریق تشخیص چهره یک شناسه دیجیتالی معتبر دریافت کنند که در بانک ها و موسسات عمومی معتبر است.
• دانمارک: سیستم MitID به کاربران امکان احراز هویت برای امور بانکی و دولتی را می دهد و همچنین کارت های سلامت و گواهی های دیجیتال را ارائه می دهد.
• استونی: یکی از موفق ترین نمونه های موجود در دنیا سیستم e-ID و Mobile-ID است که حتی برای رای گیری و اخذ مالیات نیز استفاده می شود.
• سنگاپور: اپلیکیشن Singpass به شما این امکان را می دهد که به بیش از دو هزار سرویس دولتی و خصوصی با تشخیص چهره دسترسی داشته باشید.
• کره جنوبی: اپلیکیشن Mobile IDentification جایگزین کارت اقامت فیزیکی می شود و از فناوری بلاک چین برای محافظت از حریم خصوصی استفاده می کند.
• اسپانیا: اپلیکیشن MiDNI نسخه دیجیتال کارت ملی را ذخیره می کند و به زودی در خدمات مالی و مسافرتی مورد استفاده قرار می گیرد.
• امارات: سیستم پاس امارات یک هویت دیجیتالی یکپارچه را برای شهروندان، ساکنان و حتی گردشگران فراهم می کند.

گواهینامه رانندگی دیجیتال؛ پلی به سوی آینده

در کشورهایی مانند آرژانتین و مکزیک، گواهینامه های رانندگی دیجیتال (mDL) اولین گام به سوی هویت دیجیتالی گسترده تر است. این گواهی‌ها از کد QR و امضای دیجیتال برای تأیید امن استفاده می‌کنند و حتی بدون اتصال به اینترنت نیز قابل تأیید هستند.

چالش های جهانی در مسیر هویت دیجیتال

برای دستیابی به پذیرش جهانی مشابه پاسپورت‌های بین‌المللی، سیستم‌های شناسایی دیجیتال باید دارای مدل‌های داده داخلی و چارچوب‌های احراز هویت باشند.

در حال حاضر، طرح‌هایی مانند eIDAS در اتحادیه اروپا منطقه‌ای هستند و کیف پول‌های دیجیتال به‌صورت جداگانه در داخل کشورها عمل می‌کنند. عدم هماهنگی جهانی یکی از بزرگترین موانع توسعه این فناوری است.

چرا شواهد فیزیکی هنوز مهم است

با وجود رشد سریع هویت دیجیتال، اسناد فیزیکی هنوز نقش مهمی ایفا می کنند. در فرآیند ثبت نام اولیه برای شناسه دیجیتال، ارائه مدرک واقعی ضروری است تا هویت دیجیتال به یک مرجع مورد اعتماد متصل شود.

فن آوری هایی مانند تطبیق چهره و تشخیص زنده بودن کاربر تضمین می کند که شناسه دیجیتال به شخص واقعی تعلق دارد. هدف نهایی این فناوری حذف اسناد فیزیکی نیست، بلکه ایجاد یک اکوسیستم ترکیبی است که پلی قابل اعتماد بین دنیای واقعی و دیجیتال ایجاد کند.

نتیجه گیری

شناسه های دیجیتال نحوه تعامل مردم با دولت ها، بانک ها و خدمات آنلاین را تغییر می دهد. این فناوری سرعت، امنیت و کنترل بیشتری بر روی داده های شخصی فراهم می کند.

اما مسیر به سوی هویت دیجیتال جهانی همچنان ادامه دارد. تحقق آن مستلزم همکاری بین دولت ها، نهادهای استاندارد و شرکت های فناوری است.

با پیشرفت ابزارهایی مانند فناوری‌های بیومتریک و رمزنگاری Regula، جهان به آینده‌ای نزدیک‌تر می‌شود که هویت هر فرد در قالب دیجیتال، امن و قابل حمل تعریف می‌شود.