آیا بیرون گذاشتن پتو وقتی هوا سرد است واقعا به شما کمک می کند بهتر بخوابید؟ | یک دکتر

در برخی از کشورها، در سرمای زمستان، گاهی می توان پتوی همسایه را دید که از پنجره خانه آویزان شده و در باد سرد می لرزد. برای خیلی ها این صحنه عجیب به نظر می رسد اما در کشورهای شمالی مثل نروژ و سوئد این نوع کار یک رسم قدیمی و آشناست. این افراد بر این باورند که اگر لحاف و پتو را چند ساعت در هوای سرد بگذارند، الیافشان شاداب می شود، بوی کپک زدگی از بین می رود و خواب شبانه آرامش بیشتری پیدا می کند.

این عادت ساده در سال های اخیر به لطف رسانه های اجتماعی به یک “هک خواب” جهانی تبدیل شده است. هزاران نفر در تیک توک در مورد تأثیر مثبت آن اظهار نظر کرده و ادعا می کنند که هوای تازه از پتو باعث می شود هنگام خواب احساس راحتی و آرامش بیشتری داشته باشند.

اما آیا واقعا علم چنین چیزی را تایید می کند؟ آیا هوای خنک و ترد می تواند میکروب ها را از بین ببرد یا فقط به شما احساس پاکی بدهد؟ در ادامه از نظر علمی و فیزیولوژیکی به بررسی تاثیر بیرون گذاشتن پتو در هوای سرد و مفید یا بی تاثیر بودن آن می پردازیم.

رسم قدیمی در سرزمین های سردسیر

در جزایر سوالبارد، جایی بین نروژ و قطب شمال، چیدن پتو در فضای باز بخشی از زندگی روزمره است. سیسیلیا بلومدال، یکی از چهره‌های محبوب TikTok، می‌گوید که این را از مادرش آموخته است و تقریباً همه خانواده‌های اسکاندیناوی این کار را انجام می‌دهند. او می گوید هدف این است که “رطوبت شبانه را از بین ببریم و بستر را خنک کنیم.”

در آب و هوای خشک و سرد شمال اروپا، این واقعا می تواند کارساز باشد. هنگامی که الیاف پتو در معرض هوای آزاد قرار می گیرند، رطوبت داخل آنها تبخیر می شود و بافت پارچه سبک تر و خنک تر می شود. اما روانشناسان خواب می گویند که اثر آرامش بخش آن بیشتر ذهنی است تا جسمی. انسان با بوی شادابی و احساس تمیزی رابطه مثبت دارد و این می تواند کیفیت خواب را بهبود بخشد.

علم پشت این عادت

از نظر علمی بدن انسان در هنگام خواب بین نیم تا یک لیتر عرق دفع می کند. این رطوبت در الیاف پتوها و روتختی ها باقی می ماند، به خصوص اگر پر یا پلی استر باشند. هنگامی که این بافت ها مرطوب می شوند، حرارت خود را از دست می دهند و محیط مناسبی را برای رشد کنه ها و باکتری های کوچک فراهم می کنند.

رابرت لنکستر-گایه، یکی از بنیانگذاران شرکت ملافه، Tielle Love Luxury، می گوید: “برای اینکه پتو عملکرد عایق حرارتی خود را حفظ کند، باید خشک بماند. اگر رطوبت در داخل آن جمع شود، نه تنها نمی تواند شما را به درستی گرم کند، بلکه می تواند باعث ایجاد بوی بد یا رشد میکروارگانیسم ها شود.”

در چنین شرایطی، بیرون گذاشتن پتو در هوای سرد و خشک می تواند تا حدودی مفید باشد، زیرا بخار آب را از الیاف خارج می کند. اما نتیجه این کار به دما و رطوبت محیط بستگی دارد. در مناطق مرطوب یا زمانی که باران می بارد، الیاف می توانند به جای خشک شدن، رطوبت بیشتری جذب کنند.

آیا سرما و نور خورشید باکتری ها را از بین می برد؟

بسیاری از مردم فکر می کنند که هوای سرد یا نور مستقیم خورشید می تواند باکتری ها و کنه ها را از بین ببرد، اما یافته های علمی این موضوع را تایید نمی کند.

اشلی ماتسوکا کیدر، کارشناس لباسشویی توضیح می دهد که هوای سرد فقط تعداد محدودی از کنه ها را کاهش می دهد، اما آنها را از بین نمی برد. دکتر ارمغان رحمان منصور، متخصص بیماری های عفونی در دانشگاه کنتاکی نیز می گوید: «بیشتر باکتری ها در دمای زیر صفر زنده می مانند، به سادگی از کار می افتند». حتی در آزمایشگاه ها از انجماد برای حفظ باکتری ها استفاده می شود.

وقتی پتو به محیط گرم خانه برمی گردد، این باکتری ها و کنه ها به سرعت فعال شده و زندگی عادی خود را از سر می گیرند که از پوست و چربی انسان تغذیه می کنند.

در مورد نور خورشید هم همینطور. فقط نوع خاصی از پرتوهای فرابنفش (UV-C) دارای خواص ضد باکتریایی هستند، اما تقریباً همه این پرتوها قبل از رسیدن به زمین توسط جو فیلتر می شوند. بنابراین آفتاب زمستانی نمی تواند به عنوان یک ضدعفونی کننده واقعی عمل کند.

آلرژی و گرده: سمت پنهان تاریخ

اگرچه این عادت عمدتا در زمستان انجام می شود، اما در فصول دیگر می تواند مشکل ساز باشد. دکتر النا سالاژان، متخصص آلرژی در کلینیک آلرژی جامع، هشدار می دهد: در روزهایی که میزان گرده گیاهان در هوا زیاد است، بیرون گذاشتن پتو ذرات گرده را جذب کرده و به اتاق خواب می برد.

الیاف طبیعی مانند پنبه به راحتی گرده ها را جذب می کنند و وقتی پتو روی تخت پخش می شود، ذرات ریز در هوا منتقل می شوند و می توانند باعث عطسه، خارش یا تشدید تب یونجه شوند. بنابراین اگر در منطقه ای زندگی می کنید که گرده یا آلودگی زیادی دارد، بهتر است به جای اینکه پتو را مستقیماً بیرون آویزان کنید، پنجره را باز بگذارید تا هوا تغییر کند.

بهترین راه برای تمیز نگه داشتن پتو.

به گفته کارشناسان، شستن پتوها و ملحفه ها با آب داغ همچنان موثرترین راه برای از بین بردن میکروب ها و کنه ها است. به گفته کارشناسان Bed Bugs، کنه ها و تخم های آنها در دمای حدود 45 درجه سانتیگراد (113 درجه فارنهایت) می میرند. اگر خشک کن برقی روی دمای بالا تنظیم شود، این فرآیند را در حدود نیم ساعت کامل می کند.

بنابراین، بیرون گذاشتن پتو در هوای سرد بیشتر برای تهویه و کاهش رطوبت مفید است تا برای ضدعفونی واقعی. این می تواند احساس تمیزی و آرامش ایجاد کند، اما جایگزینی برای شستشوی منظم یا استفاده از حرارت بالا نیست.

خلاصه

بیرون گذاشتن پتو در هوای سرد عادتی است که در کشورهای اسکاندیناوی شروع شد و اکنون در بسیاری از نقاط جهان انجام می شود. این می تواند مقداری از رطوبت محبوس شده در الیاف پتو را کاهش دهد و احساس خنکی ایجاد کند، به خصوص اگر هوا خشک و تمیز باشد.

اما از نظر علمی، نه سرما و نه نور خورشید نمی توانند به طور کامل باکتری ها و کنه ها را از بین ببرند. اکثر باکتری ها فقط در دماهای پایین غیرفعال می شوند و پس از بازگشت به گرما دوباره فعال می شوند. همچنین امکان جذب گرده گیاهان یا ذرات آلرژی زا وجود دارد.

بنابراین این روش می تواند از نظر روانی برای یک خواب آرام موثر باشد اما از نظر بهداشتی جایگزین شستشوی معمولی با آب گرم و خشک کن حرارتی نمی شود. بیرون گذاشتن پتو را می توان نوعی تهویه طبیعی در نظر گرفت، نه ضدعفونی واقعی.

❓ سوالات متداول در مورد بیرون گذاشتن پتو در هوای سرد

1. آیا گذاشتن پتو در معرض سرما باکتری ها را از بین می برد؟
خیر، سرما بیشتر باکتری ها را از بین نمی برد، فقط به طور موقت آنها را غیرفعال می کند. هنگامی که پتو به محیط گرم بازگردانده می شود، فعالیت میکروبی از سر گرفته می شود.

2. آیا می تواند به شما کمک کند بهتر بخوابید؟
این می تواند از نظر روانی مفید باشد، زیرا احساس شادابی و نظم در رختخواب ذهن را آرام می کند. اما از نظر فیزیولوژیکی تأثیر مستقیمی بر کیفیت خواب ندارد.

3. چه زمانی بهتر است پتو را بیرون بگذارید؟
در آب و هوای خشک و سرد، رطوبت الیاف سریعتر تبخیر می شود و امکان جذب ذرات معلق کمتر است. بهتر است این کار را در هوای مرطوب یا بارانی انجام ندهید.

4. آیا نور خورشید پتوها را ضد عفونی می کند؟
پرتوهای UV نوع C خاصیت ضد باکتریایی دارند، اما این طول موج به زمین نمی رسد. بنابراین نور خورشید به تنهایی برای ضدعفونی موثر نیست.

5. خطر آلرژی در این روش چقدر است؟
اگر پتو را در فضای باز آویزان کنید، وقتی گرده یا آلودگی هوا وجود دارد، ذرات گرده می توانند روی آن نشسته و در هنگام خواب وارد دستگاه تنفسی شوند.

6. بهترین راه برای تمیز نگه داشتن پتو چیست؟
شستن با آب داغ (بیش از 45 درجه سانتیگراد) و خشک کردن روی حرارت بالا موثرترین راه برای از بین بردن باکتری ها، کنه ها و بوی نامطبوع است.